دکترجلال کریمی معاون بهداشت و فوکال پوینت عفونی دانشگاه علوم پزشکی فسا در گفتگویی به سوالات مختلف در خصوص کرونا، واکسیناسیون، تغذیه بیماران کرونایی، گیاهان دارویی و طب سنتی، سی تی اسکن مبتلایان به کرونا و عوارض پس از بهبودی از کرونا و ... پاسخ گفت.

به گزارش وب دا فسا؛ متخصص بیماری های عفونی و گرمسیری و عضو هیات علمی دانشگاه به سوالات مختلفی درباره کرونا پاسخ گفت.

آیا ادعایی که اعلام می شود در حال حاضر به جای تزریق واکسن به افراد جامعه، در جهت ارتقای سیستم ایمنی بدن اقداماتی صورت گیرد، درست است؟

برای رسیدن به یک ایمنی جمعی نمی توانیم این گونه پاسخگو باشیم و اگر می خواهیم به یک ایمنی جمعی برسیم، حتی برای افرادی که مبتلا شدند و مدتی از ابتلا آن ها نیز گذشته است و سطح آنتی بادی در بدن آن ها کاهش پیدا کرده است باید واکسیناسیون انجام شود. واکسیناسیون یک امر فردی نیست که افرادی اعلام کنند ما نمی خواهیم واکسن بزنیم و در ازای آن داروهایی مصرف می کنیم که سیستم ایمنی بدن را افزایش دهد. تقویت ایمنی یک امر کلی است که به خواب مناسب، تغذیه مناسب، استراحت لازم و.. بستگی دارد. برای تشکیل آنتی بادی علیه ویروسکرونا باید واکسیناسیون صورت گیرد.

تغذیه در بیماران کرونایی چقدر می تواند دارای اهمیت باشد؟

ما اگر بخواهیم به یک سیستم ایمنی خوب به صورت عام علیه میکروب ها برسیم باید یک تغذیه مناسب داشته باشیم که ترکیبی از کربوهیدرات ها، پروتئین ها  و ریز مغذی ها باشد.

گیاهان دارویی و طب سنتی چقدر می توان در بهبودی بیماران کرونایی موثر باشد؟

تغذیه سالم به معنی استفاده از غذاهای مقوی، میوه جات و سبزیجات است. اگر بخواهیم لفظ طب سنتی و گیاهان دارویی را به کار ببریم، بحث درمانی و مکمل بودن را پیش می کشد نه اینکه ما آن ها را در برنامه خود به صورت معمول استفاده کنیم. تغذیه سالم به معنی تغذیه ای سالم با وعده های روزانه است که به ما کمک می کند که بتوانیم سلامت عمومی خود را حفظ کنیم.

درزمینه بهبود بیماران کرونایی با استفاده از طب سنتی اقدامات آکادمیکی صورت گرفته است و باید مردم را روشن کنیم که به سمت مسیر های انحرافی نروند و کسانی بلندگو دست نگیرند و عنوان کنند فلان کار خوب است. باید بدانید که گیاهان دارویی تداخلات دارویی و اثرات مضر نیز می توانند داشته باشند. زمانی که فرد مبتلا می شود دو مرحله را طی می کند که اولین مرحله آن، مرحله ی ویروسی است که در این مرحله باید بدانیم چه گیاهانی در این بخش ویروسی اثر گذار هستند. مرحله دوم بیماری فاز التهابی بیماری نامیده می شود که ریه و بخش های دیگر بدن درگیر می شود. برای استفاده از داروهای گیاهی برای درمان کرونا باید این دو مرحله را بشناسیم و بدانیم باید از چه اقلامی استفاده کنیم. ممکن است برخی از گیاهان دارویی اثری بر روی خود ویروس داشته باشند ولی سیستم ایمنی بدن را بالا ببرند. تقویت سیستم ایمنی بدن در مرحله التهابی شاید موردی باشد که بتواند ضرر برساند.

گیاه دارویی مثل کندر می تواند بر روی خود ویروس اثر داشته باشد و به صورت مکمل باعث مهار ویروس شود. اما اگر در فاز التهابی این گیاه را مصرف کنیم و داروهای ضد التهابی نیز در کنار آن مورد استفاده قرار گیرد باعث تشدید بیماری می شود. درمنه نیز اگر با دارو های دیگر مصرف شود ممکن است اثر آن را تشدید کند لذا باید همه این موارد را باهم ببینیم که اثر آن را در فاز التهابی و ویروسی بررسی کرده باشیم و اثرات آن را بر روی داروهای دیگر بدانیم.

چه زمانی لازم است بیماران کرونایی سی تی اسکن بدهند؟

اگر بتوانیم دید پزشکان و مردم را نسبت به درخواست گرافی ها مثل سی تی اسکن تغییر دهیم می توانیم کمک شایانی به فرد بیمار کنیم چرا که دز بالای اشعه می توانند برای غدد لنفاوی ضرر داشته باشد و ما نیاز داریم که به وسیله سی تی اسکن تشخیص دهیم اما باید در جای خود انجام شود. فقط در شرایطی ما تجویز سی تی اسکن می کنیم که علائم ریوی تشدید و اکسیژن خون بیمار پایین آمده باشد. تجویز سی تی اسکن برای تشخیص بیماری یک اشتباه صرف است و نباید استفاده شود.

سیگارکشیدن و استفاده از مواد مخدر( تریاک و...) چقدر می تواند در بروز کمتر بیماری جلوگیری کند و در بهبودی بیمار کرونایی چه اثراتی دارد؟

تحقیقات اخیر مضرات سیگار را نشان داده است  که باعث فلج شدن مژک های راه های تنفسی می شود و برخی از گفته های موجود را خاموش می کند حتی در برخی از کشور های اروپایی شاهد بودیم به دلیل وجود ادعاهایی مبنی بر تأثیرات سیگار در درمان کرونا فروش این ماده بالا رفته بود و عنوان شده بود کشیدن سیگار موارد ابتلا به بیماری را کاهش می دهد که این ادعا تکذیب شد و ما نیز آن را رد می کنیم. مصرف شیره نیز در برخی موارد اصرار می شود که می تواند در راستای عدم ابتلا به بیماری کرونا موثر باشد. همچنین در برخی از شهر ها و استان ها عنوان می شود اگر شیره مصرف شود فرد به بیماری مبتلا نمی شود و اگر مبتلا هم شدیم این ماده می تواند باعث بهبودی شود.

مواد افیونی یک سری علائم مثل سرفه را کاهش می دهند و گاها این مواد در در درمان سرفه نیز استفاده می شود ولی پروسه التهابی از بین نمی برد. یعنی یک سری علائم را خاموش می کند اما خود بیماری فعال می شود و این  فعالیت تا جایی پیش می رود که مریض را به مرگ می کشد. چنین مواردی به صورت متعدد وجود دارد و به مردم هم اعلام کردیم که از مصرف خودسرانه ی این موارد جلوگیری کنند چرا که می تواند مضرات جبران ناپذیری داشته باشد.

عوارض ناشی از بهبودی کرونا تا چه زمانی می تواند ادامه داشته باشد؟

ما یک علائم باقی مانده داریم و یک عارضه بیماری کرونا داریم. از نظر زمان بندی بیماری کرونا باید گفت برخی از علائم ممکن است پایدار بمانند. علائم  بیماری حاد تا 4 هفته می تواند ادامه دار باشد، بیماری با علائم پایدار بین 4تا 12 هفته تقسیم بندی می شود. همچنین اصطلاحی به عنوان پست کووید و لاین کووید وجود دارد که علائم آن بیش از 12 هفته طول می کشد. علائمی که خیلی می تواند بیمار را اذیت کند و باقی بماند، ضعف و بی حالی، خستگی، تنگی نفس، سرفه، درد بدن و مفاصل، حس بویایی و چشایی، اضطراب، افسردگی و.. است. عوارض بیماری بسیار پیچیده است و بعد ها ممکن است مشخص شود و باید بر روی بسیاری از بیمار هایی غیر واگیر کار شود. ممکن است در آینده دیابت و فشار خون زیاد شود. حتی ممکن است اتوآنتی بادی ها( خود ایمنی) در بدن افزایش پیدا کند و در آینده ممکن است فردی که مبتلا به بیماری کرونا شده، به بیماری های خود ایمنی دچار شود. باید بازآموزی هایی در این زمینه انجام شود و اگر ما هر 6 ماه یکبار به مردم چکاپ کامل را توصیه می کنیم فعلا تا زمان پسا کرونا موارد مختلف را در دوره های کوتاه مدت بررسی کنیم.

با توجه به اینکه واکسیناسیون بیماری کرونا در کشور ایجاد می شود ممکن است افرادی همزمان بخواهند واکسن هایی همچون کزاز، آنفولانزا و یا هر واکسن دیگری را دریافت کنند. تزریق واکسن های مختلف تداخل ایجاد نمی کند؟

مرکز مدیریت بیماری های وزارت بهداشت تزریق برخی از واکسن ها را به طور همزمان جایز می داند. به طور مثال فردی که می خواهد به سربازی برود، سه واکسن کزاز، منژیت و کرونا را می تواند همزمان تزریق کند.  درست است که اعلام شده است دو هفته بین تزریق واکسن کرونا و آنفولانزا حتما فاصله باشد ولی کم کم مقالات اعلام می کنند که این دو واکسن را می توان همزمان تزریق کرد. مرکز مدیریت بیماری های وزارت بهداشت اعلام کرده است واکسن کزاز با واکسن کرونا را می توان همزمان تزریق کرد. اگر بخواهیم به صورت اصولی نگاهی به همزمانی تزریق واکسن ها داشته باشیم، باید بگوییم رعایت فاصله ی دو هفته ای برای این امر کفایت می کند.

با وجود تزریق واکسن کرونا بیماری هایی همچون سرماخوردگی و آنفولانزا در پاییز و زمستان امسال در کمین است؟

باید در نظر داشته باشیم که برخی از ویروس ها زمانی که با کرونا همزمان می شوند می توانند بیماری را تشدید کنند. به طورمثال چند وقتی است کودکان با علائم خروسک به ما مراجعه می کنند و به عنوان گزارش مورد چنین مواردی را می توان ثبت کرد. اگر همزمانی کرونا و بیماری آنفولانزا را داشته باشیم می تواند باعث تشدید بیماری ریوی باشد. برخی از ویروس ها مثل قارچ سیاه می تواند با کرونا همراه شود و عوارض طولانی را به وجود بیاورد. همزمانی ویروس ها با کرونا، کار کرونا را تشدید می کند و ممکن است تظاهرات جدیدی از ویروس داشته باشد.

بهترین حالت در چنین شرایطی این است که اصول بهداشتی را رعایت کنیم و مواردی که نیاز به واکسیناسیون است از واکسن استفاده کنیم. سال قبل به دلیل رعایتی که از نظر اصول بهداشتی و تنفسی داشتیم، طغیانی از آنفولانزا نداشتیم که به نوبه خود اقدامی کمک کننده بود.